
چرا صنعت پتروشیمی ایران به انرژی خورشیدی نیاز دارد؟
چرا صنایع پتروشیمی ایران باید وارد تحول خورشیدی شوند؟
- صنعت پتروشیمی یکی از بزرگترین مصرفکنندگان انرژی برق در ایران است
- در فصل تابستان، قیمت تمامشده برق صنعتی بهشدت افزایش مییابد
- بسیاری از پتروشیمیها با خاموشی یا افت ولتاژ در زمان پیک مصرف مواجه هستند
- ستفاده از انرژی خورشیدی میتواند در هزینههای انرژی، پایداری تولید و برندینگ بینالمللی تأثیرگذار باشد
پتروشیمی هایی که ظرفیت بالایی برای استفاده از انرژی خورشیدی دارند:
- پتروشیمی بندر امام (IMPC) با وسعت بالای سایت و مصرف انرژی بالا
- پتروشیمی جم (Jam Petrochemical) بهدلیل زیرساختهای مدرن و فضای باز در سایت
- پتروشیمی نوری (Bou Ali Sina) بهعنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان آروماتیک
- پتروشیمی شازند (Arak) با موقعیت جغرافیایی مناسب برای تابش خورشید
- پتروشیمی فجر (Fajr Petrochemical Utilities) بهعنوان تأمینکننده برق و آب سایر پتروشیمیها
- پتروشیمی مارون، زاگرس، خارک، پارس و مروارید بهعنوان کاندیدهای قوی
سناریوهای اجرایی و میزان صرفه جویی در برق:
- در سناریوی محافظهکارانه (نصب ۱۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی): صرفهجویی حدود ۲۰۰ میلیارد تومان در سال
- در سناریوی واقعبینانه (۵۰ مگاوات): صرفهجویی حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان در سال
- در سناریوی توسعهمحور (۲۰۰ مگاوات): بیش از ۴۰۰۰ میلیارد تومان صرفهجویی سالانه
این صرفهجوییها میتواند در قالب کاهش مستقیم هزینه انرژی، کاهش توقف خطوط تولید در پیک تابستان، و کاهش وابستگی به شبکه برق سراسری محقق شود
مهمترین مزایای توسعه نیروگاه خورشیدی در پتروشیمی ها:
- کاهش هزینه برق صنعتی
- تضمین استمرار تولید در تابستان و جلوگیری از خاموشی
- تقویت برندینگ جهانی پتروشیمی ایران در راستای توسعه پایدار
- امکان صادرات محصولات پتروشیمی با گواهی انرژی پاک (green label)
- بهبود عملکرد زیستمحیطی در ارزیابیهای بینالمللی و ESG
- ایجاد فرصت همکاری با شرکتهای خصوصی در قالب قرارداد PPA
مهمترین موانع پیش رو و راهکارهای پیشنهادی:
- سرمایهگذاری اولیه بالا → استفاده از قراردادهای PPA با شرکتهای خصوصی (بدون پرداخت اولیه توسط پتروشیمی)
- نبود دانش فنی در اجرا و نگهداشت → همکاری با شرکتهای داخلی و بینالمللی دارای سابقه EPC خورشیدی
- محدودیت زمین در سایت → نصب روی سقف سالنها، پارکینگها، یا سیستمهای خورشیدی شناور (Floating PV)
- نبود مشوق قانونی → تدوین آییننامه حمایتی برای صنایع انرژیبر توسط وزارت نفت و صمت
چه اقداماتی میتوان بهصورت فوری انجام داد؟
- اجرای پروژه آزمایشی در پتروشیمی فجر یا بندر امام بهعنوان تأمینکنندگان زیرساخت برق
- استفاده از نرمافزارهای تحلیل انرژی (مانند HOMER و PVsyst) برای مدلسازی بهینه
- تحلیل ROI و TCO برای هر پروژه و ارائه آن به هیئتمدیره شرکتهای پتروشیمی
- تهیه سند استراتژیک گذار به انرژی خورشیدی در منطقه ویژه اقتصادی عسلویه و ماهشهر
- پیشنهاد تشکیل کنسرسیومی بین پتروشیمیها برای تامین مالی مشترک پروژههای خورشیدی
نتیجه گیری و جمع بندی:
انرژی خورشیدی نهتنها راهکاری برای کاهش آلودگی یا پاسخ به دغدغههای محیطزیستی است، بلکه ابزار قدرتمندی برای صرفهجویی مالی، ارتقای عملکرد اقتصادی، و افزایش تابآوری تولید در صنایع پتروشیمی بهویژه در اقلیم ایران است.
همافزایی بین دولت، شرکتهای بزرگ، و فعالان حوزه انرژی میتواند این تحول را سرعت دهد. اگر اقدامی انجام نشود، فرصت تاریخی استفاده از خورشید در صنعت بهسرعت از دست خواهد رفت.